ພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ແມ່ນຫຍັງ?
ພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ແມ່ນຊື່ຂອງເຊື້ອໄວຣັສທີ່ເຮັດໃຫ້ຕັບຂອງທ່ານເກີດເຈັບປ່ວຍຂຶ້ນມາ. ການດື່ມເຫຼົ້າເກີນຂອບເຂດ, ການໃຊ້ຢາເສບຕິດ, ສານເຄມີບາງປະເພດແລະເຊື້ອໄວຣັສອື່ນບາງຊະນິດກໍສາມາດເຮັດໃຫ້ຕັບເກີດເຈັບປ່ວຍຂຶ້ນມາໄດ້ເຊັ່ນກັນ.
ຕັບຂອງທ່ານສຳຄັນ ຫຼາຍແທ້ໆຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ເມື່ອມັນເກີດເສັຍຫາຍຂຶ້ນມາ ມັນອາດຈະບໍ່ສາມາດເຮັດວຽກໄດ້ດີຕາມປົກກະຕິແລະສາມາດເຮັດໃຫ້ທ່ານເຈັບປ່ວຍຢ່າງໜັກໄດ້.
ພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ບາງເທື່ອກໍເອີ້ນວ່າ ເຮັບຊີ “hep C”.
ຂ້ອຍຕິດເຊື້ອຈາກພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ໄດ້ຢ່າງໃດ?
ທ່ານສາມາດຕິດເຊື້ອພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ຖ້າຫາກວ່າເລືອດຂອງຄົນທີ່ມີເຊື້ອໄວຣັສຕັບອັກເສບຊະນິດ C ເຂົ້າໄປໃນເສັ້ນເລືອດຂອງທ່ານ. ເຖິງແມ່ນວ່າຢົດເລືອດນັ້ນຈະນ້ອຍຈົນເບິ່ງບໍ່ເຫັນກໍຕາມ, ທ່ານກໍສາມາດຕິດເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C ໄດ້.
ກິດຈະກຳທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງ
- ໃຊ້ເຂັມ, ເຂັມສັກຢາ ແລະ ບ່ວງທີ່ໃຊ້ສັກຢາເສບຕິດຮ່ວມກັນແມ່ນສາເຫດໃຫຍ່ທີ່ສຸດທີ່ເຮັດໃຫ້ຄົນຕິດເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C
- ການສັກລາຍທີ່ບໍ່ຂ້າເຊື້ອ, ເຈາະຕາມຮ່າງກາຍ ຫຼື ພິທີກຳ
- ບັນດາຂັ້ນຕອນການຜ່າຕັດຕ່າງໆທີ່ຜິວໜັງຖືກເຈາະດ້ວຍເຂັມທີ່ໃຊ້ໃນທາງການແພດ, ການປົວແຂ້ວຫຼືການຝັງເຂັມ ທີ່ບໍ່ໄດ້ຂ້າເຊື້ອ
ກິດຈະກຳທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕ່ຳ
- ແມ່ທີ່ມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C ອາດແພ່ເຊື້ອຕໍ່ຫາລູກໄດ້ໃນລະຫວ່າງຖືພາຫຼືຕອນເກີດລຸກ.
- ການໃຊ້ແປງຖູແຂ້ວແລະມີດແຖຮ່ວມກັນ
- ການຖືກເຂັມແທງໂດຍອຸບັດຕິເຫດທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບພະນັກງານດູແລສຸຂະພາບ
ທ່ານບໍ່ສາມາດຕິດເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C ຈາກ:
- ການໃຊ້ຫ້ອງນ້ຳຫຼືອາບນ້ຳຝັກບົ່ວຮ່ວມກັນ
- ເຫື່ອ ຫຼື ຊັກເຄື່ອງໃຫ້ຄົນທີ່ມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C
- ການໃຊ້ບ່ວງສ້ອມ, ຈານ ຫຼື ຈອກງວງແລະ ຈອກນ້ຳ ຮ່ວມກັນ
- ກິນອາຫານທີ່ຄົວໂດຍຄົນທີ່ມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C
- ການຈາມ, ໄອ, ຈູບ ຫຼື ກອດ
- ສະອາບນ້ຳ
- ຖືກສັດຫຼືແມງໄມ້ກັດຕ່ອຍ (ຕົວຢ່າງ ຍຸງ)
ການສັກຢາປ້ອງກັນໂຣກ, ຕື່ມເລອດແລະ ຂັ້ນຕອນຜ່າຕັດທາງການແພດແລະດ້ານການປົວແຂ້ວແມ່ນປອດໄພຢູ່ໃນປະເທດອອສເຕຣເລັຍຖ້າວ່າກົດລະບຽບແລະຂໍ້ກຳນົດຕ່າງໆຖືກປະຕິບັດຕາມ.
ຂ້ອຍຈະຮູ້ໄດ້ຢ່າງໃດວ່າຂ້ອຍມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C?
ຄົນສ່ວນຫຼາຍເບິ່ງບໍ່ຄືເຈັບປ່ວຍຫຼືບໍ່ຮູ້ສຶກເຈັບປ່ວຍຫຍັງ. ອາການທີ່ມັກເປັນແມ່ນວິ່ງວຽນປວດຮາກ. ວິທີດຽວທີ່ຈະຮູ້ໄດ້ແນ່ນອນກໍຄືຕ້ອງໄປກວດເລືອດ.
ເວລາໃດທີ່ຂ້ອຍຄວນໄປກວດ?
ຈົ່ງໄປໃຫ້ໝໍກວດຖ້າວ່າ:
- ທ່ານເຄີຍໃຊ້ເຂັມສັກຢາເສບຕິດ, ເຖິງແມ່ນວ່າຈະໃຊ້ພຽງຄັ້ງດຽວຫຼືຜ່ານມາເປັນເວລາດົນນານແລ້ວກໍຕາມ. (ຢາດັ່ງກ່າວລວມເຖິງຢາສະເຕຣອຍທີ່ໃຊ້ໃນສະຖານທີ່ອອກແຮງກາຍ)
- ທ່ານເຄີຍຢູ່ໃນຄຸກໃນປະເທດໃດໜຶ່ງ
- ທ່ານໄດ້ເຮັດການປ່ຽນອະໄວຍະວະຫຼືຖ່າຍເລືອດໃນອອເຕຣເລັຍກ່ອນປີ 1990 ຫຼືໃນປະເທດອື່ນໆກ່ອນປະເທດນັ້ນເລີ່ມມີການກວດຫາພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C
- ທ່ານໄດ້ສັກລາຍຫຼືເຈາະບ່ອງຜິວໜັງ
- ທ່ານມາຈາກປະເທດທີ່ມີຈຳນວນຄົນເປັນພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ສູງ ເຊັ່ນ ອາຟຣິກາ, ແຖບຕາເວັນອອກກາງ (ໂດຍສະເພາະປະເທດອີຢີບ), ແຖບເມດີຕາເຣນຽນ, ຢູໂຣບຕາເວັນ ອອກ, ແລະເອເຊັຍແຖບໃຕ້.
- ແມ່ຂອງທ່ານມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C
- ທ່ານແມ່ນຜູ້ຊາຍ, ມີເຊື້ອ HIV ແລະຮ່ວມເພດກັບຜູ້ຊາຍ
- ຄູ່ຮ່ວມເພດຂອງທ່ານມີເຊື້ອຕັບອັກເສບປະເພດ C
ພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ເຮັດຫຍັງໄດ້ຕໍ່ຮ່າງກາຍຂອງຂ້ອຍ?
ເຊື້ອໄວຣັສຕັບອັກເສບຊະນິດ C ຈະເຂົ້າໄປໃນເຊລຂອງຕັບແລະເຮັດໃຫ້ເກີດເຊື້ອໄວຣັສມີຈຳນວນຫຼາຍຂຶ້ນໃນ ເຊລ ຕັບ. ຮ່າງກາຍຈະທຳການຕໍ່ສູ້ກັບເຊື້ອໄວຣັສໃນຕັບນັ້ນເຊິ່ງອາດເຮັດໃຫ້ຕັບເກີດການຄວາມເສັຍຫາຍໄດ້. ບາງເທື່ອ ຮ່າງກາຍຂອງທ່ານກໍຈະຕໍ່ສູ້ກັບໄວຣັສທັງໝົດໄດ້ດ້ວຍຕົວເອງ. ອັນນີ້ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ພາຍໃນຫົກເດືອນຫຼັງຈາກທີ່ທ່ານມີເຊື້ອໄວຣັສ.
ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ບໍ່ສາມາດກຳຈັດເຊື້ອໄວຣັສທັງໝົດໄດ້. ໃນເວລາຫຼາຍປີຕໍ່ມາ, ຕັບກໍໄດ້ຮັບຄວາມເສັຍຫາຍຮ້າຍແຮງແລະເກີດຮອຍແປ້ວຢ່າງມາກມາຍ. ອາການນີ້ເອື້ນເອີ້ນວ່າ ‘ໂຣກຕັບແຂງ’ ແລະສາມາດນຳໄປສູ່ການເປັນມະເຮັງຕັບແລະຕັບວາຍໄດ້.
ພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ສາມາດປິ່ນປົວຫຼືປົວໃຫ້ຫາຍຂາດໄດ້ບໍ?
ແມ່ນແລ້ວ. ທ່ານໝໍຂອງທ່ານຈະສັ່ງຢາໃຫ້ເພື່ອທຳການປິ່ນປົວພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C
ໃຫ້ແກ່ທ່ານ
ໃຫ້ແກ່ທ່ານ
ຂ້ອຍຕ້ອງບອກໃຫ້ຄົນອື່ນຮູ້ບໍຖ້າຂ້ອຍມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C?
ຕາມທາງກົດໝາຍແລ້ວ ທ່ານ ຕ້ອງ ບອກຄົນເຫຼົ່ານີ້::
- ຖ້າທ່ານບໍລິຈາກເລືອດແກ່ຄັງເລືອດ
- ຖ້າທ່ານບໍລິຈາກອະໄວຍະວະໃນຮ່າງກາຍ (ເຊັ່ນ ໝາກໄຂ່ຫຼັງ) ຫຼືນ້ຳແຫຼວໃນຮ່າງກາຍ (ເຊັ່ນ ນ້ຳເຊື້ອສະເປີມ)
- ບາງບໍລິສັດປະກັນໄພຈະຂໍໃຫ້ທ່ານແຈ້ງວ່າທ່ານມີເຊື້ອຕັບອັກເສບຊະນິດ C ຫຼືພະຍາດຢ່າງອື່ນບໍ. ຖ້າທ່ານບໍ່ແຈ້ງເຂົາ, ເຂົາອາດຈະບໍ່ຈ່າຍເງິນໃຫ້ເມື່ອທ່ານເຮັດຄຳຮ້ອງຂໍເງິນ.
- ຖ້າທ່ານຢາກສະໝັກເຂົ້າຮ່ວມໃນກອງທັບແຫ່ງຊາດອອສເຕຣເລັຍ (ADF), ທ່ານຕ້ອງໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ທາງກອງທັບຊາບ.
- ຖ້າທ່ານເປັນພະນັກງານດູແລ ສຸຂະພາບ ທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວຂ້ອງກັບຂັ້ນຕອນທາງແພດ ເຊິ່ງທ່ານບໍ່ສາມາດແນມເຫັນມືຂອງຕົນເອງໄດ້ (ເຊັ່ນໝໍຜ່າຕັດຫຼືໝໍແຂ້ວ), ທ່ານຕ້ອງແຈ້ງ ນາຍຈ້າງຫຼືຫົວໜ້າຂອງທ່ານໃຫ້ຊາບ ແລະ ຂໍຄຳແນະນຳຈາກທາງແພດຊ່ຽວຊານ.
ທ່ານບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງບອກ:
- ຫົວໜ້າ
- ເພື່ອນຮ່ວມງານແລະເພື່ອນນັກຮຽນ
- ຄອບຄົວ
- ເພື່ອນຝູງ
ທ່ານໝໍຂອງທ່ານບໍ່ສາມາດບອກຄອບຄົວຂອງທ່ານ.
ຂ້ອຍຈະຫຼີກເວັ້ນຈາກການຕິດເຊື້ອພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ໄດ້ຢ່າງໃດ?
- ຢ່າໃຊ້ເຂັມ, ເຂັມສັກຢາ ຫຼື ບ່ວງ ສຳລັບສັກຢາເສບຕິດ ຮ່ວມກັນ
- ໃຫ້ເລືອກໃຊ້ຮ້ານສັກລາຍແລະເຈາະບ່ອງຜິວໜັງຢ່າງລະມັດລະວັງ. ໃຫ້ໃຊ້ນັກສັກລາຍທີ່ມີໃບອະນຸຍາດ. ໃຫ້ໝັ້ນໃຈວ່າເຂົາເຈົ້າໃຊ້ເຂັມດວງໃໝ່ແລະນ້ຳມຶກໃໝ່ສຳລັບລູກຄ້າແຕ່ລະຄົນ.
- ໃຫ້ໃຊ້ຖົງອະນາໄມທຸກເທື່ອຖ້າທ່ານມີຄູ່ຮ່ວມເພດຫຼາຍກວ່າຄົນໜຶ່ງ, ໂດຍສະເພາະຖ້າທ່ານເປັນຜູ້ຊາຍແລະຮ່ວມເພດກັບຜູ້ຊາຍຄົນອື່ນໆ
- ໃຫ້ຫຼີກເວັ້ນເລືອດຫຼືຜະຫຼິດຕະພັນຈາກເລືອດໃນປະເທດທີ່ບໍ່ໄດ້ກວດສອບເລືອດທີ່ຄົນບໍລິຈາກ.
- ຢ່າໃຊ້ແປງຖູແຂ້ວຫຼືມີດແຖຮ່ວມກັນ
- ຖ້າທ່ານເປັນພະນັກງານດູແລສຸຂະພາບ, ໃຫ້ປະຕິບັດຕາມກົດລະບຽບມາດຕະຖານຢູ່ສະເໝີ.
ຜ່ານມາຖ້າທ່ານເຄີຍທ່ານເປັນໂຣກຕັບອັກເສບແລະໄດ້ກິນຢາປິ່ນປົວຈົນຫາຍຂາດແລ້ວກໍຕາມ, ທ່ານກໍຍັງສາມາດຕິດເຊື້ອພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ໄດ້ອີກ.
ຂ້ອຍຈະໄປຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອແລະຄຳແນະນຳໄດ້ຢູ່ໃສ?
ມີກຸ່ມຊຸມຊົນສຳລັບຜູ້ຕິດພະຍາດຕັບອັກເສບຊະນິດ C ຫຼາຍແຫ່ງໃນອອສເຕຣເລັຍທີ່ສາມາດໃຫ້ຄຳແນະນຳແລະອູ້ມຊູທ່ານໄດ້.
ຂໍການອູ້ມຊູຈາກກຸ່ມຊຸມຊົນພະຍາດຕັບອັກເສບ