STI ឬជំងឺកាមរោគ មកពីពាក្យ​ Sexually Transmissible Infections​ ដែលមានន័យថាជំងឺឆ្លងតាមការរួមភេទ។

ជំងឺកាមរោគ គឺជាជំងឺដែល​ឆ្លងមកលោកអ្នក​នៅពេលដែល​លោកអ្នក​រួមភេទ។​

មេរោគជំងឺ កាមរោគ រស់លើស្បែក ក្នុងឈាម ឬសារធាតុរាវ​ដែលចេញមកពេលរួមភេទដូចជាទឹកកាម ទឹករំអិលចេញ​ពីប្រដាប់​បន្តពូជស្រ្តី។

លោកអ្នកអាចឆ្លងជំងឺ កាមរោគ បានតាមរយៈការរួមភេទ (តាមប្រដាប់បន្តពូជស្រ្តី រន្ធ​គូទ ឬដោយប្រើមាត់)​ ឬការប៉ះប្រដាប់បន្តពូជ។

លោកអ្នកអាចឆ្លង ជំងឺកាមរោគ ណាមួយបាន បើសិនលោកអ្នកមិន​ប្រើស្រោមអនាម័យ។

ចំពោះស្រី្ត ជំងឺ កាមរោគ អាចបណ្តាលឲ្យ៖

• ឈឺពោះខ្លាំង
• ហៀរទឹករងៃពីប្រដាប់បន្តពូជ
• ឡើងស្នាមក្បែរប្រដាប់បន្តពូជ
• កូនក្នុងផ្ទៃលូតលាស់ក្រៅស្បូន
• ទារកកើតមិនគ្រប់ខែ (រលូតកូន)
• ទារកឈឺធ្ងន់

ចំពោះបុរស ជំងឺ កាមរោគ អាចបណ្តាលឲ្យ៖

• មិនអាចមានកូនបាន
• ហៀរទឹករងៃពីប្រដាប់បន្តពូជ
• ឡើងស្នាមក្បែរប្រដាប់បន្តពូជ
• ឈឺប្រដាប់បន្តពូជយ៉ាងខ្លាំងពេលនោម

មនុស្សភាគច្រើនមិនដឹងថាខ្លួនមានជំងឺ កាមរោគ ទេព្រោះមើលទៅគេ ហាក់ដូចជាមនុស្សមានសុខភាពធម្មតា ហើយគ្មានអារម្មណ៍ថាឈឺ  និងគ្មានសញ្ញា​ ឬរោគសញ្ញាអ្វីឡើយ។  វិធីតែមួយគត់ដែលលោកអ្នកអាចដឹងបានយ៉ាងច្បាស់គឺតាមរយៈការធ្វើតេស្ត។ ចំពោះជំងឺ កាមរោគ មានតេស្តផ្សេងៗគ្នាដូចជា៖

• តេស្តទឹកនោម
• តេស្តឈាម
• តេស្តដោយការស៊កឧបករណ៍ហើយប្រើសំឡីផ្ដិតយកវត្ថុធាតុរាវពីប្រដាប់បន្តពូជដើម្បីពិនិត្យមើលមេរោគ

លោកអ្នកអាចធ្វើតេស្តតែមួយប្រភេទ ឬទាំងបីប្រភេទ។​ គ្រូពេទ្យរបស់លោកអ្នកនឹងប្រាប់ថាតើលោកអ្នកត្រូវធ្វើតេស្តមួយណា។

គេអាចព្យាបាលជំងឺ កាមរោគ ខ្លះឲ្យជាដាច់បានយ៉ាងលឿន និងយ៉ាងងាយស្រួលដោយការប្រើថ្នាំ។ ចំពោះ ជំងឺ កាមរោគខ្លះទៀត គេមិនអាចព្យាបាលវាឲ្យជាដាច់ទេ ​តែគេអាចព្យាបាលវា​ឲ្យធូរស្រាលបាន។ លោកអ្នកនៅតែអាចឆ្លងជំងឺ កាមរោគឡើងវិញ ទោះបីជាលោកអ្នកបានប្រើថ្នាំអស់ ហើយ​បានព្យាបាលវា​ឲ្យជាដាច់ហើយក៏ដោយ។

លោកអ្នកគួរធ្វើតេស្តរកមើលជំងឺ កាមរោគ បើសិន៖

• លោកអ្នករួមភេទ (រួមទាំងការរួមភេទតាមប្រដាប់បន្តពូជស្រ្តី តាមមាត់ ឬរន្ធគូទ) ដោយមិនប្រើស្រោមអនាម័យ
• លោកអ្នកមានរោគសញ្ញាអ្វីមួយ
• លោកអ្នកព្រួយបារម្ភពីសុខភាពផ្លូវភេទរបស់លោកអ្នក

• លោកអ្នកគិតថាខ្លួនមានជំងឺ កាមរោគ

• ស្រោមអនាម័យដាច់ ឬរបូតចេញក្នុងពេលរួមភេទ
• លោកអ្នក ឬដៃគូរបស់លោកអ្នករួមភេទជាមួយអ្នកផ្សេង
• លោកអ្នកឬដៃគូរបស់លោកអ្នកធ្លាប់រួមភេទជាមួយអ្នកឯទៀត

• លោកអ្នកប្រើម្ជុល សឺរ៉ាំង ឬស្លាបព្រារួមគ្នាដើម្បីចាក់ថ្នាំញៀន

• លោកអ្នកមានដៃគូរួមភេទថ្មី

តេស្តទាំងនេះលឿន មិនឈឺ ហើយជាទូទៅមិនអស់ប្រាក់ទេ។​ តេស្តទាំងនេះខុសគ្នាសំរាប់បុរស​និងស្ត្រី។ គ្រូពេទ្យ ឬ​គិលានុបដ្ឋាយិកា នឹងយកសារធាតុរាវនៃរាងកាយ (body fluid) ក្នុង​បរិមាណតិចតួចដូចជា ទឹកនោម ទឹកមាត់ ទឹករំអិល​ក្នុងប្រដាប់​បន្ត​ពូជ​ស្រ្តី ឬឈាម។ ចំពោះតេស្តខ្លះ លោកអ្នកអាចធ្វើបាន​ដោយខ្លួន​ឯង។

លទ្វផលតេស្តនឹងរួចរាល់ក្នុងរយៈពេលពី​១ ទៅ ២សប្តាហ៍។​

លទ្ធផលតេស្ត ‘positive’ (វិជ្ជមាន) មានន័យថាលោកអ្នកមាន​ជំងឺកាមរោគ​។ គ្រូពេទ្យនឹងផ្តល់ជូនលោកអ្នកនូវថ្នាំដែលលឿន និងស្រួលប្រើ។

សូមចាំថា ចំពោះជំងឺ កាមរោគ ខ្លះ គេមិនអាចព្យាបាល​វាឲ្យជាដាច់ទេ តែគេអាចព្យាបាលវាឲ្យធូរស្រាលបាន។

លោកអ្នកគួរប្រាប់ដៃគូរួមភេទរបស់លោកអ្នក ហើយដៃគូរបស់​លោកអ្នក​ក៏គួរតែធ្វើ តេស្តដែរ។ បើសិនដៃគូរួមភេទរបស់លោកអ្នកមិនធ្វើតេស្ត ហើយមិនប្រើថ្នាំ លោកអ្នកអាចចម្លងជំងឺ កាមរោគ   ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។​

បើសិនលោកអ្នកមិនអាចប្រាប់ដៃគូរួមភេទរបស់លោកអ្នកបាន សូមស្នើគ្រូពេទ្យ ឬគិលានុបដ្ឋាយិកាឲ្យប្រាប់គេ។ គ្រូពេទ្យ ឬ​គិលានុបដ្ឋាយិកានឹងមិនប្រាប់ឲ្យដៃគូលោកអ្នកដឹងពីលោកអ្នកឡើយ។ គេហៅវិធីបែបនេះជាភាសាអង់គ្លេសថា ‘contact tracing’ ដែលមាន​ន័យ​ថា “ការអង្កេតតាមដាន​​មនុស្សដែលរួម​ភេទជាមួយអ្នកជំងឺ​” ។

លោកអ្នកមិនចាំបាច់ប្រាប់អ្នកទាំងអស់នេះទេ៖​

• ចៅហ្វាយនាយ
• មិត្តរួមការងារ
• មិត្តភក្តិ
• គ្រួសារ

• កុំរួមភេទរហូតទាល់តែលោកអ្នក និងដៃគូរួម​ភេទរបស់លោកអ្នកបានប្រើថ្នាំអស់
• ប្រើស្រោមអនាម័យ

វិធីល្អបំផុតដើម្បីការពារមិនឲ្យឆ្លងជំងឺ កាមរោគ គឺត្រូវប្រើស្រោមអនាម័យរាល់ពេលរួមភេទ៕