လူတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္႐ံုနဲ႔သူ႔မွာ HIV ႐ွိ၊မ႐ွိ သင္ မသိနိုင္ပါဘူး။ ေရာဂါပိုး႐ွိေနသူမ်ားဟာ အမ်ားအားျဖင့္ က်န္းမာၿပီး ေနထိုင္ေကာင္းၾကပါတယ္။

HIV ဟာ ေသြး၊ လိင္ဆက္ဆံရာမွ စီးဆင္းတဲ့ အရည္မ်ားနဲ႔ မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ႐ွင္သန္ေနထိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အဲဒီ အရည္မ်ားထဲက တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး သင့္ေသြးလည္ပတ္မႈထဲ ေရာက္ခဲ့ရင္ သင့္ကို HIV ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ HIV ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္နည္းလမ္းမွာ –

• လိင္ဆက္ဆံရာမွာ ကြန္ဒံုးမ်ားကို မသံုးျခင္း
• မူးယစ္ေဆးဝါးထိုးသြင္းဖို႔ အပ္ေတြ၊ ေဆးထိုးႁပြန္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ဇြန္းေတြကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီး အသံုးျပဳျခင္း
• ေရာဂါပိုးသတ္မထားတဲ့အရာေတြနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ကို ထိုးေဖာက္ျခင္း၊ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈအရ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္း၊ အေရျပားေဖာက္ျခင္း၊ အေရျပားေဖာက္ၿပီး အလွအပ ပစၥည္းမ်ားကိုထည့္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
• မိခင္ႏို႔ရည္
• ေသြးေသြးခ်င္း တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႔ျခင္း ဥပမာ ေသြးထဲမွာ HIV ေရာဂါပိုးပါ၊မပါ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေသြးအစားထိုးကုသျခင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အစားထိုးကုသျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအားလံုးကို လိုက္နာၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ ေသြးအစားထိုးကုသျခင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အစားထိုးကုသျခင္းမ်ားဟာ ေဘးအႏၲရာယ္ကင္း႐ွင္းပါတယ္။

သင့္အေနနဲ႔ ေအာက္ပါအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ HIV မကူးစက္ႏိုင္ပါ –

• ေပြ႕ဖက္ျခင္း
• ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ႏွာေခ်ျခင္း၊
• အစားအစာနဲ႔ အရည္မ်ားကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ် စားသံုးျခင္း
• HIV ႐ွိေနသူ ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္တဲ့ အစားအစာမ်ားကိုစားျခင္း
• ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာ ေသြးအစားထိုးျခင္း နဲ႔ တျခား ေဆးကုသမႈဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း
• အိမ္သာမ်ား ဒါမွမဟုတ္ ေရခ်ိဳးခန္းမ်ား HIV ႐ွိေနသူနဲ႔ အတူမွ် အသံုးျပဳျခင္း
• ပိုးမႊား ဒါမွမဟုတ္ တိရစၧာန္ ကိုက္ျခင္းမ်ား
• HIV ႐ွိေနသူမ်ားနဲ႔ ေန႔စဥ္ထိေတြ႕ဆက္ဆံျခင္း
• ေရကူးကန္မ်ား ဒါမွမဟုတ္ က်န္းမာေရးေလ့က်င့္မႈျပဳလုပ္ရာ အေဆာက္အဦမ်ား မွာ မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။

HIV ေရာဂါပိုးက သင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ကို တိုက္ခိုက္ပါတယ္။ သင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္က ေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ပြားျခင္းကို တိုက္ထုတ္ၿပီးသင္ နာမက်န္းမျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ HIV ေရာဂါပိုးက သင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ကို အားနည္းေစတဲ့အတြက္ သင့္ကို အကာအကြယ္ မေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ HIV အတြက္ေဆး မ႐ွိခဲ့ရင္ သင္ ဆိုးဝါးစြာ နာမက်န္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

မတူပါ။

HIV က ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွာ႐ွိတဲ့ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ဆိုင္ရာ ကလာပ္စည္းမ်ားကို တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုး ျဖစ္ပါတယ္။

AIDS က ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုး မဟုတ္ပါ။

AIDS ဆိုတာ သင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ အလြန္အားနည္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သင့္ခႏၶာကိုယ္ကို တိုက္ခိုက္ ျဖစ္ခဲတဲ့ ေရာဂါမ်ား ဒါမွမဟုတ္နာမက်န္းျဖစ္မႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုျဖစ္ရပ္က သင့္ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကလာပ္စည္းမ်ား အားလံုးနီးပါးကို HIV က သတ္ျဖတ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာသာ ျဖစ္ပြားပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ပါတယ္။

ေဆးဝါးမ်ားက ကာကြယ္တားဆီးနိုင္တဲ့အတြက္ AIDS ဟာ ဩစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာအျဖစ္နည္းပါတယ္။

HIV ႐ွိေနျခင္းေၾကာင့္ သင္ ဩစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံမွာ AIDS နဲ႔ ေသဆံုးလိမ့္မယ္လို႔ မဆိုနိုင္ပါဘူး။

HIV ႐ွိ၊မ႐ွိ သိဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ ေသြးစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

• တကယ္လို႔ အေျဖက ‘မ႐ွိ’ ‘negative’ ဟု ျပရင္ သင့္မွာ HIV မ႐ွိပါ။
• တကယ္လို႔ အေျဖက ‘႐ွိသည္’ ‘positive’ ဟု ျပရင္ သင့္မွာ HIV ႐ွိေနပါတယ္။

လူအမ်ားက ေနထိုင္ေကာင္းေနတဲ့အတြက္ မိမိတို႔မွာ HIV ႐ွိမွန္း မသိၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သင္ HIV စတင္ရ႐ွိခ်ိန္မွာ ေအာက္ပါတို႔ကို ခံစားေကာင္း ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ –

• ေခါင္းကိုက္ျခင္း
• အဖ်ားတက္ျခင္း
• ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း
• အက်ိတ္မ်ား ေရာင္ျခင္း
• လည္ေခ်ာင္း နာျခင္း
• အေရျပားေပၚမွာ အဖု၊အပိမ့္ အနီကြက္ ထျခင္း
• ႂကြက္သားနဲ႔ အဆစ္အျမစ္ နာက်င္ျခင္း
• ပါးစပ္ထဲမွာ ျပည္တည္နာျဖစ္ျခင္း
• လိင္အဂၤါမွာ ျပည္တည္နာျဖစ္ျခင္း
• ညဘက္မွာ ေခြ်းမ်ားထြက္ျခင္း
• ဝမ္းေလွ်ာျခင္း ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အထက္ပါအခ်က္မ်ားဟာ တုပ္ေကြး၊ အေအးမိျခင္းနဲ ့ အျခားနာမက်န္းမႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။  တကယ္လို႔ သင့္မွာ HIV ႐ွိေနႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆခဲ့ရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ မျဖစ္မေနေတြ႕ၿပီး စစ္ေဆးေပးဖို႔ေျပာပါ။

အရင္ဆံုး ဆရာဝန္နဲ ့ ေတြ႕ဆံုဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။  တကယ္လို႔ သင္ ဆႏၵ႐ွိရင္ ေဆြးေႏြးအၾကံေပးတစ္ဦးဦးနဲ ့ ေတြ႕ဆံုဖို႔လည္း သူတို႔က စီစဥ္ေပးနိုင္ပါတယ္။

ဆရာဝန္က သင့္ကို HIV   ေဆးဝါးမ်ား ေပးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ ေဆးဝါးေတြက သင့္ကို အသက္႐ွည္ က်န္းမာစြာ ေနႏိုင္ေစပါလိမ့္မယ္။

HIV ကို လံုးဝေပ်ာက္ကင္းေအာင္ မကုသႏိုင္ပါ၊ ဒါေပမဲ့ ထိန္းသိမ္းကုသမႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေဆးဝါးမ်ားက ေသြးထဲ႐ွိ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုးေတြရဲ႕ အေရအတြက္ကိုအဏုၾကည့္ကိရိယာနဲ႔ေတာင္ မျမင္ႏိုင္ေတာ့ေလာက္ေအာင္နည္းပါးသြား ေစဖို႔ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို ကြ်ႏု္ပ္တို႔ ‘႐ွာေဖြမေတြ႕ႏိုင္ေသာ ေရာဂါပိုး ပမာဏ’ ‘undetectable viral load’ လို႔ေခၚၿပီး အဓိပၸါယ္မွာ သင္ဟာ HIV ေၾကာင္နာမက်န္းမျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းနဲ ့ပံုမွန္သက္တမ္းအတိုင္း ေနသြားႏိုင္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုလိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင္ ေဆးမွန္မွန္စားေနခဲ့ရင္ သင့္ဆီကေန သူတစ္ပါးကို HIV မကူးစက္ေတာ့ဘူးလို႔လည္း ဆိုလိုပါတယ္။

မိမိကိုယ္တိုင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးခံၿပီး မိမိ ဒါမွမဟုတ္ မိမိႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ေတြမွာ HIV ႐ွိ၊မ႐ွိ ႐ွာေဖြစစ္ေဆးပါ  – တကယ္လို႔ သင့္မွာ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ တစ္ဦးထက္မက ႐ွိခဲ့ရင္ (ဒါမွမဟုတ္ သင့္ ၾကင္ေဖၚၾကင္ဖက္ကအျခားသူမ်ားနဲ ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္းျပဳခဲ့ ရင္) စစ္ေဆးမႈကို မွန္မွန္ ျပဳလုပ္ပါ။ သင္ လိင္ဆက္ဆံမႈျပဳလုပ္တဲ့ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္မ်ားေလေလ သင္ HIV ကူးစက္ရ႐ွိႏိုင္တဲ့အႏၲရာယ္ႀကီးမားေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။

• ကြန္ဒံုးမ်ားကို အသံုးျပဳပါ။
• လိင္ဆက္ဆံရာမွတဆင့္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါကူးစက္မႈမ်ား (Sexually transmissible infections) (STIs) ႐ွိ၊မ႐ွိ စစ္ေဆးခံၿပီး ကုသမႈ ျပဳလုပ္ပါ။ STI ႐ွိေနျခင္းက သင့္ထံ HIV ကူးစက္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားေစပါတယ္ ဒါမွမဟုတ္ အျခားသူမ်ားကို သင့္ထံမႇ ကူးစက္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားေစပါတယ္။ သင့္ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္မ်ားကိုလည္း STI’s ႐ွိ၊မ႐ွိ စစ္ေဆးခံၿပီး ကုသမႈ ျပဳလုပ္ခိုင္းပါ။
• သင့္ဆရာဝန္ကို ေရာဂါမျဖစ္မီ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ေဆး (Pre-exposure prophylaxis) (PrEP) အေၾကာင္း ေမျမန္းပါ။ PrEP ဟာ သင္ HIV မကူးစက္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးတဲ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးဟာ HIV ႐ွိမေနေပမဲ့ ကူးစက္ႏိုင္ေခ် ျမင့္မားတဲ့သူတို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

‘ျဖစ္္ႏိုင္ေသာအႏၲရာယ္မ်ားသည္’ (‘High risk’) ဆိုတာကေတာ့ –

• • HIV ကူးစကေ္နတဲ့ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ ႐ွိသူမ်ား
  • လိင္ဆက္ဆံမႈဆိုင္ရာ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ တစ္ဦးမက ႐ွိသူမ်ား
  • အျခားအမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ အခ်င္းခ်င္း လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အမ်ိဳးသား
  • ကြန္ဒံုးကို အၿမဲတန္း အသံုးမျပဳသူမ်ား
  • မူးယစ္ေဆးဝါးထိုးသြင္းတဲ့ အပ္မ်ား၊ ေဆးထိုျပြန္မ်ား၊ ေရနဲ႔ ဇြန္းမ်ားကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်သံုးသူမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။

• ေရာဂါပိုးသတ္ထားတဲ့ (သန္႔႐ွင္းတဲ့) မူးယစ္ေဆးဝါး ထိုးသြင္းတဲ့ ကိရိယာမ်ားႏွင့္ ေရကိုသာလွ်င္ အသံုးျပဳပါ –ေရာဂါပိုး မသတ္ထားတဲ့ ကိရိယာမ်ားကို ဘယ္အခါမွ သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီး မသံုးပါနဲ႔။ HIV ဟာ ေဆးထိုးသြင္းတဲ့အပ္မွ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေသြးပမာဏမ်ားတဆင့္ လူတစ္ဦးမွတစ္ဦးကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
• ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္းနဲ႔ အေရျပားေဖာက္ျခင္း – အပ္မ်ားနဲ႔ အျခားကိရိယာမ်ားကို စနစ္တက် သန္႔႐ွင္းစင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အသံုးျပဳၿပီးရင္ အဲဒီပစၥည္းေတြကို စြန္႔ပစ္တဲ့ တရားဝင္လိုင္စင္ရ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ အသံုးျပဳပါ။ သင့္အတြက္သူတုိ႔က မင္ အသစ္ကို အၿမဲအသံုးျပဳျခင္း ေသခ်ာပါေစ။

•              ေသြးအစားထိုးကုသျခင္းမ်ားနဲ႔ အျခား ေဆးကုသမႈဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား – ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ ေသြး၊ ေသြးနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး သုံးတဲ့ပစၥည္းေတြနဲ႔ လူ႕အဂၤါမ်ားအားလံုးဟာ စစ္ေဆးထားၿပီး ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာက ေသြးအစားထိုးကုသျခင္းမ်ား၊ ေသြးနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး သုံးတဲ့ ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ လူ႕အဂၤါမ်ားဟာ ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းခ်င္မွကင္းမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

• သင့္ဆရာဝန္နဲ႔ HIV ေဆးေသာက္ရန္ ေဆြးေႏြးပါ – HIV ေဆးက ေသြးထဲ႐ွိ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုး ပမာဏကို အလြန္႔အလြန္ နည္းပါးသြားေစေအာင္ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ေသြးထဲ႐ွိ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုး ပမာဏမွာ အလြန္႔အလြန္ နည္းပါးသြားတဲ့အခါ သင့္အေနနဲ႔ HIV ကို သူတစ္ပါးထံ မကူးစက္ေစႏိုင္ေတာ့ပါ။ အဲဒါကို  (Treatment as Prevention) (TasP) ကုသသည့္နည္းျဖင့္ ကာကြယ္ျခင္းလို႔ ေခၚပါတယ္။
• မွန္မွန္ စစ္ေဆးမႈခံယူပါ – တကယ္လို႔ သင္ HIV ေဆးကို မွန္မွန္ မွီဝဲေနသည့္တိုင္ သင့္အေနနဲ႔ မွန္မွန္ စစ္ေဆးမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။ HIV ေရာဂါပိုး အမ်ိဳးမ်ိဳး႐ွိတဲ့့အတြက္ တစ္ခ်ိန္တည္းတစ္ၿပိဳင္တည္း HIV ေရာဂါပိုးတစ္မ်ိဳးထက္ပိုၿပီး ႐ွိေနႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္ေနရင္ ေဆးကို ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေကာင္း လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။
• သင့္မွာ လိင္ဆက္ဆံရာမွတဆင့္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါကူးစက္မႈ (STI) မ်ား ႐ွိ၊မ႐ွိ စစ္ေဆးမႈခံယူပါ။ – HIV ေဆးဝါးမ်ားကသင့္အား STI မ်ားမရေအာင္ ကာကြယ္မႈမျပဳနိုင္ပါ။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ STI ႐ွိေနခဲ့ရင္ သင္ဟာ HIV ပိုမိုလြယ္ကူစြာ ကူးစက္ (ဒါမွမဟုတ္ ရ႐ွိ) ႏိုင္ပါတယ္။ STI မ်ားအတြက္ မွန္မွန္ စစ္ေဆးမႈခံယူၿပီး ႐ွိေနရင္ ေဆးကုသပါ။ သင္ လိင္ဆက္ဆံမႈျပဳတဲ့ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ (မ်ား) ကိုလည္း စစ္ေဆးမႈခံယူၿပီး ေဆးကုသသင့္ပါတယ္။
• ကြန္ဒံုးမ်ားကို အသံုးျပဳပါ – သင္ လိင္ဆက္ဆံတိုင္း ကြန္ဒံုးကို အၿမဲ အသံုးျပဳပါ။
• မူးယစ္ေဆးဝါး ထိုးသြင္းတဲ့ အပ္မ်ား၊ ေဆးထိုးၿပြန္မ်ားနဲ႔ ဇြန္းမ်ားကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီးမသံုးပါႏွင့္။
• မိခင္ႏို႔ရည္ – တကယ္လို႔ သင္ HIV ေဆးေသာက္ေနရၿပီး သင့္ကေလးကို မိခင္ႏို႔ တိုက္တယ္ဆိုရင္ သင့္ HIV ဆရာဝန္နဲ႔ေဆြးေႏြးပါ။

တရားဥပေဒအရ သင္ဟာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို မျဖစ္မေန အသိေပး ရပါမယ္။ –

• သင္ လိင္ဆံသူ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ ဒါမွမဟုတ္ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္မ်ား။ ဩစေၾတးလ်နိုင္ငံ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာျပည္နယ္မ်ားမွာ သင့္အေနႏွင့္ သင့္ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ကို လိင္ မဆက္ဆံမီ မျဖစ္မေန ႀကိဳတင္ အသိေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျပည္နယ္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူၾကတဲ့အတြက္ သင္ အဲဒီေနရာကို ခရီးမထြက္မီ ႀကိဳံံံတင္စံုစမ္းပါ။
• ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႕။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ HIV ႐ွိေနရင္ တပ္ဖြဲ႕ကို မဝင္ႏိုင္ပါ။
• တကယ္လို႔ သင္ကေလယာဥ္ေမာင္းသူ ျဖစ္ခဲ့ရင္
• တကယ္လို႔ သင္ က်န္းမာေရး ဒါမွမဟုတ္ ခရီးသြား အာမခံ ေပၚလစီအခ်ိဳ႕ ဝယ္လိုရင္
• တကယ္လို႔ သင္ ေသြး ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္လုိ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါမ်ား လွဴလိုရင္။ တကယ္လို႔ သင့္မွာ HIV ႐ွိေနရင္ သင္ ေသြး ဒါမွမဟုတ္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါမ်ား မလွဴႏိုင္ပါ။

သင့္အေနႏွင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေျပာဖို႔ မလိုပါ –

• အလုပ္မွ အႀကီးအကဲ
• လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား
• အခန္းေဖာ္မ်ား
• မိသားစုဝင္မ်ား
• အိမ္႐ွင္
• ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမ
• အတန္းထဲမွ စာသင္ဘက္မ်ား
• မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားကို ေျပာဖို႔ မလိုပါဘူး။

သင္ ေျပာျပသင့္ေသာသူမ်ားမွာ –

• သင့္ကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးေပးဖို႔နဲ႔့ ကုသမႈအတြက္ အကူအညီေပးဖို႔ သင့္ဆရာဝန္

•              သင့္ကို အကူအညီေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ေဆြးေႏြးအၾကံေပးသူမ်ား ဒါမွမဟုတ္ သင့္ HIV ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ အျခားသူမ်ားကိုေတာ့ ေျပာျပသင့္ပါတယ္။

ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာသင့္ကို အၾကံဉာဏ္နဲ႔့ ကူညီပံ့ပိုးမႈေပးႏိုင္တဲ့ HIV လူမႈအဖြဲ႕အစည္း မ်ားစြာ႐ွိပါတယ္။