အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ဆိုတာဘာလဲ။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ဆိုတာ ကူးစက္ေရာဂါပိုး (ဗိုင္းရပ္စ္) ရဲ႕အမည္နဲ႔ အဲဒီေရာဂါပိုးက ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါကို ေခၚပါတယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ က သင့္အသည္းကို မေကာင္းျဖစ္ေစပါတယ္။ အရက္အလြန္အကြ်ံေသာက္ျခင္းကလည္း ဒီလိုျဖစ္ေစႏိုင္သလို မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲျခင္း၊ တစ္ျခား ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားနဲ႕ တစ္ခ်ိဳ႕ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ သင့္အသည္းက အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အသည္းပ်က္စီးရင္ ေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ သင္ အလြန္မက်န္းမမာ ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို တစ္ခါတစ္ေလ B ပိုး လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ကြ်ႏု္ပ္ ဘယ္နည္းနဲ႔ရႏိုင္သလဲ။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိတဲ့သူရဲ႕ ေသြး ဒါမွမဟုတ္ လိင္ဆက္ဆံရာမွ ထြက္တဲ႔ အရည္မ်ားက သင့္ ေသြးစီးဆင္းတဲ့လမ္းေၾကာင္းထဲ ေရာက္ခဲ့ရင္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ရတယ္။ ေသြး ဒါမွမဟုတ္ ခႏၶာကိုယ္မွ အရည္မ်ားဟာ သင့္မ်က္လံုးနဲ႕ မျမင္ေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္ေပမဲ့ သင္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ရ႐ႇိလာနိုင္ပါတယ္။
ေမြးကင္းစကေလးမ်ားနဲ႕ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္
- အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ဟာ တကယ္လို႔ မီးဖြားခ်ိန္မွာ ကေလးကို ကာကြယ္ေဆးကို ျမန္ျမန္မထိုးခဲ့ရင္ မိမိရဲ႕ကေလးမႇာေရာဂါပိုး ကူးစက္ေစနိုင္ပါတယ္။
- အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္က ကာကြယ္ေဆးထိုးမထားတဲ့ တျခားကေလးတစ္ေယာက္ကို့ ကူးစက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီးသူမ်ားအတြက္ ေအာက္ပါအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ရ႐ွိႏိုင္ပါတယ္။ –
- အမ်ိဳးသမီးအဂၤါဇာတ္၊ စအို ဒါမွမဟုတ္ ပါးစပ္ကေနတဆင့္ ကြန္ဒံုးမပါဘဲ လိင္ ဆက္ဆံျခင္း
- အပ္ေတြ၊ ေဆးထိုးျပြန္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ဇြန္းေတြအပါအဝင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ထိုးထည့္တဲ့ တျခားပစၥည္းေတြကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီး အသံုးျပဳျခင္း
- မသန္႔႐ွင္းတဲ့ ပစၥည္းကိရိယာေတြနဲ႔ ေဆးမင္ေၾကာင္ထိုးျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ခႏၶာကိုယ္တြင္အေပါက္ေဖာက္ျခင္း
- သြားပြတ္တံေတြ၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓားေတြ ဒါမွမဟုတ္ လက္သည္းပြတ္တိုက္တံေတြကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီး အသံုးျပဳျခင္း
- အပ္နဲ႔ မေတာ္တဆ ထိုးမိျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါကူးစက္ထားေသာ ေသြး စင္ၿပီးထိမိျခင္း
သင့္အေနနဲ႔ ေအာက္ပါအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ မကူးစက္ႏိုင္ပါ –
- ေပြ႕ဖက္ျခင္း
- နမ္းျခင္း
- အစားအစာနဲ႔ စားေသာက္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ႔ အသံုးအေဆာင္ေတြကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်သံုးျခင္း
- အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနသူ ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္ေသာ အစားအစာမ်ားကိုစားျခင္း
- ပိုးမႊား ဒါမွမဟုတ္ တိရစၧာန္ ကိုက္ျခင္းမ်ား
- ေခၽြး
- အဝတ္ေလၽွာ္ျခင္း
- ႏွာေခ်ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
- ေရခ်ိဳးခန္းမ်ား ဒါမွမဟုတ္ အိမ္သာေတြကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ် အသံုးျပဳျခင္း
- ေရကူးကန္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိ၊မ႐ွိ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ သိႏိုင္မလဲ။
လူအမ်ားစုမွာ ေရာဂါရွိသည့္ပံုစံေတြ ဒါမွမဟုတ္ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို မေတြ႕ရတဲ့အျပင္ မက်န္းမမာလည္း ျဖစ္မေနပါ။ သင္ သိ႐ဖို႔ တစ္ခုထဲေသာနည္းလမ္းက ေသြးစစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သင္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ စၿပီး ကူးစက္ရင္ သင့္အေနနဲ႕ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ –
- ေအာ့အန္ျခင္း
- ကိုယ္ပူျခင္း
- စားခ်င္စိတ္မ႐ွိျခင္း
- ဆီးအေရာင္ ညစ္ျခင္း
- အသည္းတြင္ နာက်င္ျခင္း (လက္်ာဘက္ နံ႐ိုးမ်ားေအာက္တြင္)
- အဆစ္အျမစ္မ်ား ကိုက္ခဲျခင္း
- မ်က္လံုးမ်ားႏွင့္ အသားအေရ ဝါေနျခင္း (အသည္းေရာင္ အသားဝါ ေရာဂါ) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ က ခႏၶာကိုယ္ကို ဘာလုပ္သလဲ။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီဟာ သင့္အသည္းထဲက ကလာပ္စည္းေတြကို ဝင္ေရာက္ၿပီးေတာ့ အသည္းကို မေကာင္းျဖစ္ေစပါတယ္။ သင့္ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အသည္းထဲကေရာဂါပိုးကို ေခ်ဖ်က္တိုက္ခိုက္ဖို႔ႀကိဳးစားပါတယ္။ ဒီလိုျပန္တိုက္ရတဲ့အတြက္ သင့္အသည္းကို ထိခိုက္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းၾကာတာနဲ႕အမွ် အသည္းကို အလုပ္လုပ္ျခင္းက ရပ္ဆိုင္းေစႏိုင္ပါတယ္။
အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီးသူ အမ်ားစုမွာ ခႏၶာကိုယ္က အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ေရာဂါပိုးကို စတင္ကူးစက္တဲ့အခ်ိန္မွ ၆ လ အတြင္း တိုက္ဖ်က္ၿပီးေနာက္ သင္ ေနာက္ထပ္မံ မကူးစက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့တစ္ခါတစ္ေလမွာ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ လူႀကီးတစ္ခ်ဳိ႕အတြက္ ခႏၶာကိုယ္က ေရာဂါပိုးကို မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ဘဲ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ က ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ တစ္သက္တာလံုး ႐ွိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ‘chronic hepatitis B’ ‘နာတာ႐ွည္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ’ လို႔ေခၚၿပီး ဒါက အသည္းပ်က္စီးျခင္း၊ အသည္းအမာ႐ြတ္တက္ျခင္း (အသည္း႐ြတ္ ေရာဂါ) (cirrhosis) နဲ႔ အသည္းကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ေဆးဝါးေတြက အသည္းပ်က္စီးျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်နိုင္ၿပီး အသည္းကင္ဆာ ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနခဲ့ရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ။
တကယ္လို႔ သင္က ေကာင္းေနတယ္လို႔ ခံစာနရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ ေျခာက္လမွ တစ္ဆယ့္ႏွစ္လအတြင္း မျဖစ္မေန တစ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ က သင့္ကို မက်န္းမမာ မျဖစ္ေစျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင္ နာမက်န္းျဖစ္တယ္ဆိုရင္ သင့္အသည္း ပ်က္စီးေနၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေသြးစစ္ေဆးျခင္းေတြ အပါအဝင္ သင့္ဆရာဝန္က Fibroscan® လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ Fibroscan® ဆိုတာ သင့္အသည္း ပ်က္စီးမႈ ႐ွိ၊မ႐ွိ ဒါမွမဟုတ္ အသည္း အမာ႐ြတ္တက္ျခင္း (အသည္း႐ြတ္ ေရာဂါ) (cirrhosis) ႐ွိ၊မ႐ွိနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ဆိုးဝါးေၾကာင္း သင့္ဆရာဝန္ကို အသိေပးတဲ့ ေသာတလြန္ အသံလိႈင္းနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ျဖန္႔ၾကက္စစ္ေဆးေပးတဲ့ ကိရိယာျဖစ္ပါတယ္။ သင္ ေဆး လိုအပ္၊ မလိုအပ္မႈနဲ႔ အသည္းကုဌာနကို သြားဖို႔ လိုအပ္၊မလိုအပ္တို႔ကို ဆရာဝန္ကဆံုးျဖတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ထိန္းသိမ္းကုသမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသမႈ ျပဳနိုင္ပါသလား။
ဟုတ္ကဲ့၊ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ထိန္းသိမ္းကုသႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနသူတိုင္း ေဆး လိုအပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္လို႔ သင္ လိုအပ္ခဲ့ရင္ သင့္ဆရာဝန္က သင့္ကို ေျပာျပပါလိမ့္မယ္။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ေဆးဝါး နဲ႔ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ မကုသႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေဆးဝါးနဲ႔ သင့္အသည္း ပ်က္စီးမႈကို ထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔အႏၲရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္းနဲ႔ အသည္းကိုလည္း မိမိဘာသာ ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းျပဳဖို႔ ကူညီႏိုင္ပါတယ္။
သင့္အတြက္ မည္သည့္ေဆးဝါးက အေကာင္းဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုတာသိဖို႔ သင့္ဆရာဝန္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပါ။
အသည္းကို ဘယ္လို အကူအညီေပးႏိုင္သလဲ။
- အရက္ေသစာ ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ ဒါမွမဟုတ္ လံုးဝမေသာက္ပါနဲ႔။
- အဆီသိတ္မပါတဲ့၊ မွ်တၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အစားအစာကို စားပါ။
- ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းကို ျဖတ္ပါ ဒါမွမဟုတ္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
- ေလ့က်င့္ခန္း မွန္မွန္လုပ္ပါ။
- သင့္ စိတ္ဖိစည္းမႈကို ထိန္းသိမ္းပါ၊ ကူညီပံ့ပိုးမႈ ရယူပါ။
- တကယ္လို႔ သင္ တိုင္းရင္းေဆးမ်ား၊ ဗီတာမင္မ်ား၊ ဒါမွမဟုတ္ တ႐ုပ္ တိုင္းရင္းေဆးေတြလို ေဆးဝါးမ်ားကို အသံုးျပဳေနတယ္ဆိုရင္ သင့္ဆရာဝန္ကို ေျပာျပပါ။ အဲဒီေဆးဝါးမ်ားထဲက အခ်ိဳ႕ဟာ အထူးသျဖင့္ မ်ားမ်ားသံုးစြဲရင္ ဒါမွမဟုတ္ ေရ႐ွည္စြဲၿပီး သံုးစြဲရင္ အသည္းကို ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။
- အျခားေရာဂါကူးစက္မႈမ်ားဟာ သင့္က်န္းမာေရးကို ျပင္းထန္စြာဆိုးက်ိဳးျဖစ္ေစၿပီး အသည္းကို ပိုၿပီး ပ်က္စီးေစနိုင္တဲ့အတြက္ သင့္ကိုယ္သင္ ကာကြယ္ပါ။
- အသည္းေရာင္ေရာဂါ ေအ အတြက္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးပါ
- မူးယစ္ေဆးဝါးထိုးသြင္းတဲ့ အပ္မ်ား ဒါမွမဟုတ္ ဇြန္းမ်ားကို သူတစ္ပါးနဲ႕ မွ်ၿပီးမသံုးပါနဲ႕
- ကြန္ဒံုးမ်ားကို အသံုးျပဳပါ
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ မရ႐ွိေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ မိမိထံမႇ သူတစ္ပါးကို မကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရမလဲ။။
ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ပ်ံ႕ႏွံ႔ျခင္းကို ရပ္တန္႔ေစဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္းလမ္းက အလြန္ေဘးကင္းၿပီး သင့္ကို ၉၅%ထက္ပိုၿပီး အကာအကြယ္ေပးပါတယ္။
သင့္ အသက္အ႐ြယ္ေပၚမူတည္ၿပီး ၆ လအတြင္း ကာကြယ္ေဆး ၂ ႀကိမ္ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ႀကိမ္ ထိုးရပါတယ္။
ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားကို ၆ လ အတြင္း ကာကြယ္ေဆး ၄ ႀကိမ္ အခမဲ့ ထိုးေပးပါတယ္။ ေမြးကင္းစကေလးဘဝမွာ ကာကြယ္ေဆး မထိုးခဲ့ရေသာသူမ်ားအတြက္ အသက္ ၁၀ ႏွစ္မွ၁၃ ႏွစ္အတြင္း ကာကြယ္ေဆးထိုးၾကဖို႔ အၾကံေပး တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
တကယ္လို႔ မိခင္ေလာင္းတစ္ေယာက္ဟာ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနခဲ့ရင္ ကေလးဟာ ေမြးၿပီးၿဆယ့္ႏွစ္နာရီအတြင္း ကာကြယ္ေဆး တစ္လံုး ထပ္ထိုးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ကေလးကို အေကာင္းဆံုးအကာအကြယ္ေပးပါတယ္။ ေမြးစကေလးမ်ား ၉ လအ႐ြယ္မွာ သူတို႔မွာ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ကို ခံႏိုင္ရည္႐ွိေၾကာင္း ေသခ်ာေအာင္ စစ္ေဆးခံဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
မိမိထံမႇ သူတစ္ပါးကို အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ မကူးစက္ေအာင္ –
- သင္နဲ႔ အနီးကပ္ေနထိုင္သူမ်ား ကာကြယ္ေဆးထိုးထားၿပီးေၾကာင္း ေသခ်ာပါေစ။
- ကြန္ဒံုးမ်ားကို အသံုးျပဳပါ။
- ေျခာက္ေသြ႕ေနတဲ့ေသြး အပါအဝင္ ေသြးမ်ားပါ႐ွိေနႏိုင္တဲ့ သြားပြတ္တံမ်ား၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓားမ်ား ဒါမွမဟုတ္ တျခား တကိုယ္ေရသံုး ပစၥည္းေတြကို အတူမွ်ၿပီး မသံုးပါနဲ႔။
- သင္ ဖံုးအုပ္မထားတဲ႔အနာေတြကို မထိ၊မကိုင္ပါေစနဲ႔။
- အပ္မ်ား၊ ေဆးထိုျပြန္မ်ား ဒါမွမဟုတ္ မူးယစ္ေဆးဝါး ထိုးသြင္းတဲ႔ တျခား ပစၥည္းကိရိယာမ်ားကို သူတစ္ပါးနဲ႔ အတူမွ်ၿပီးမသံုးပါနဲ႔။
- ေသြး၊ သုတ္ရည္၊ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း ဒါမွမဟုတ္ ခႏၶာကိုယ္ တစ္႐ွဴးကို မလွဴပါနဲ႔။
- တကယ္လို႔ သင့္မွာ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနၿပီး ကိုယ္ဝန္လည္း႐ွိေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လိုရင္ သင့္ကေလးအတြက္ လိုအပ္မဲ့ ေဆးဝါးမ်ားအေၾကာင္းကို သင့္ဆရာဝန္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပါ။
အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ ႐ွိေနခဲ့ရင္ တစ္ျခားသူမ်ားကို ေျပာဖို႔ လိုအပ္ပါသလား။
- သင့္အေနနဲ႔ သင့္မိသားစု၊ သင္ႏွင့္အတူေနသူမ်ားနဲ႔ သင့္လိင္ဆက္ဆံရာ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္ (ဒါမွမဟုတ္ ၾကင္ေဖာ္ၾကင္ဖက္မ်ား) ကို ေျပာျပသင့္ပါတယ္၊ ဒါမွသာ သူတို႔ကို ေရာဂါ႐ွိ၊မ႐ွိ စစ္ေဆးၿပီး ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း ျပဳႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြအတြက္ သင့္ဆရာဝန္က သင့္ကို ကူညီေပးႏိုင္ပါတယ္။
- တကယ္လို႔ သင္ ဩစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (ADF) မွာ စစ္မႈထမ္းလိုရင္ သူတို႔ကို သင္ မျဖစ္မေန ေျပာျပရပါမယ္။
- သင့္အာမခံကုမၸဏီကို မျဖစ္မေန ေျပာျပရမယ္။ တကယ္လို႔ သင္ မေျပာဘဲေနခဲ့ရင္ တကယ္လို႔ သင္ နာမက်န္းျဖစ္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့ရင္ သူတို႔က သင့္ကို ေငြ ထုတ္ေပးလိမ့္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
- တကယ္လို႔ သင္ဟာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈေပးတဲ့ ဝန္ထမ္း (ဥပမာ၊ ခြဲစိတ္ကု ဆရာဝန္ ဒါမွမဟုတ္ သြားဆရာဝန္လို) ကိုယ့္လက္ကိုယ္မျမင္ႏိုင္တဲ့ ကုသမႈ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ လုပ္ေဆာင္ရတဲ့သူ ျဖစ္ခဲ့ရင္ သင့္အေနနဲ႕ သင့္အလုပ္႐ွင္ ဒါမွမဟုတ္ ႀကီးၾကပ္သူကို မျဖစ္မေနေျပာျပၿပီး အထူးကုဆရာဝန္ထံမွ အၾကံဉာဏ္ရယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
သင့္အေနနဲ႕ သင့္အထက္အရာ႐ွိ၊ သင္နဲ႔အတူ အလုပ္လုပ္သူမ်ား ဒါမွမဟုတ္ အတူစာသင္ေနသူမ်ား ဒါမွမဟုတ္ မိတ္ေဆြမ်ားကို ေျပာျပဖို႔ မလိုပါ။
သင့္ သြားဆရာဝန္ ဒါမွမဟုတ္ ေဆးဆရာဝန္တို႔ကို ေျပာျပျခင္းက သင့္ကို အေကာင္းဆံုး က်န္းမာေရး ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈေပးဖို႔ သူတို႔အတြက္ အကူအညီ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေျပာ၊မေျပာဆိုတာဟာ သင့္ဆႏၵသာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ သင္ကေျပာျပဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရင္ သူတို႔က တျခား ဘယ္သူ႕ကိုမွ ေျပာျပခြင့္ မ႐ွိပါဘူး။
သင့္ကို ကိုယ္ျခင္းစာနားလည္သူမ်ားနဲ႔ ကူညီပံ့ပိုးသူမ်ားကို သင္ ေျပာျပလိုရင္ ေျပာျပႏိုင္ပါတယ္။ သင္ ဘယ္သူ႕ကို ယံုၾကည္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္ယူစဥ္းစားပါ။
ဘယ္ေနရာက အကူအညီနဲ႔ အၾကံဉာဏ္ ရႏိုင္မလဲ။
ဩစေၾတလ်ားႏိုင္ငံမွာ သင့္ကို အၾကံဉာဏ္နဲ႔ အကူအညီ ေပးႏိုင္တဲ႔ အသည္းေရာင္ေရာဂါ ဘီ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း မ်ားစြာ႐ွိပါတယ္။