Yeŋo këne syphilis?
Syphilis ee tuɛ̈ny wën rot tek kua ye liääp tɔ̈ɔ̈c yic ye bɛ̈ɛ̈i kɔm ye cɔl Treponema pallidum
Rööl ku diäär aleu bïk syphilis yiök
Ye kada ye ɣɛn syphilis yiök?
Yïn aleu ba syphilis yiök dhel:
- gɔ̈ɔ̈t gɔt yïn raan töŋ leŋ syphilis tɛtok aye akuök na cɔk alɔ̈n ril yen yic bi tɛtok ku akuök ti
- näŋ ruënyruëny, mur wala amok lööm ke cïn condom.
- Rɔɔm kek riɛ̈m cï liääp
- Diäär liɛ̈c aleu bïk syphilis yiëk mɛ̈nhdhe
Syphilis ku mïïth (Syphilis yiök dhiët yic)
Tïk liäc aleu bï syphilis yiëk mɛ̈nhdhe dhel riɛ̈m yic.
Kamdɛt yic, meth aleu bi dhiët ke ci thou aye cï riääk. Kenë ee yen ye cɔl ke syphilis ye yiök dhiët yic kua yen aril yic tɛn Australia.
Mïïth aye lac dhiët ke cïn käk ye nyuɔ̈th ee syphilis, ku keek aleu bïk tuany apɛi dittet.
Käk syphilis nyuɔ̈th tɛn mïïth lëŋ ruuon liik tɛn ruön karou
- wäät wum
- akuök dɛ̈ɛ̈l yic
- näŋ käk jöör yoomken yiic
- käjöör nyïënken yiic kamdɛt yic cɔ̈ɔ̈r
- käjöör cuänyken yin aye rook.
Käk nyuɔ̈th syphilis tɛn mïïth juëc run tɛnë ruun karou.
- Käjöör yuɔ̈mken yiic
- Käjöör lɛ̈ɛ̈cken yiic
- Kajöör nyiënken yiic ku kaamdɛt yiic cɔ̈ɔ̈r
- Kajöör pïŋpïŋ yic ku kamdɛt mïïŋ.
Ye kada bï ɣɛn ye ŋic lɔn lëŋ ɣɛn syphilis?
Tɛdɛ̈t aciën käk ye nyuɔ̈th syphilis, erin kɔc lëŋ syphilis aleu bïk rot yiök ke puɔ̈l ku piäl. Ee riɛ̈ɛ̈m yetok yen leu bï yïn ŋic lɔ̈n lëŋ yïn syphilis.
Diäär aleu bïk näŋ athëm syphilis kam wiik kathiaar ku rou tueŋ liëëc yic aye kam tuëŋ bi kek akïïm lɔ tïŋ. Diäär kɔ̈k aleu bi kek bɛn them tɛn syphilis lathɛ̈ɛ̈r liëëc yic.
Yeŋo ba looi na näŋ syphilis?
- Määl guëcguëc, na cɔ̈k lɛ̈ŋ condom, agut ciën tɛ cïï yïn thöök dööc tɛn syphilis.
- Na lɛ̈ŋ yïn syphilis, lɛ̈k raandun ye wek tɔ̈ɔ̈c wala kɔckun ye wek tɔ̈ɔ̈c erin leu bï kek them.
Akiëmdu abi kuɔ̈ny ba tak yic yeŋa wïc bi lɛ̈k lɔ̈n yïn alëŋ syphilis ku abï kuɔ̈ny ku bï lɛ̈ɛ̈k kek.
Leu syphilis bi yiëk dööc wala ŋuɛ̈n?
- Etɛde, syphilis abi yiëk dööc wala ŋuɛ̈n rin tuöm wiɛ̈ɛ̈th. Kam ye dööc nyiäi aye thääny thöök kek tɛ cïï syphilis dööt kam kënë. Dhil ŋic ba ya lɔ rɔm këk akïm kaam cïmat.
- Kaam ciën cï yïn dööcdu thööl tɛn syphilis yïn adhïl them arakdɛt ku bi ŋic lɔ̈n cï yïn piäl.
- Diäär alëu bi näŋ dööc tɛn syphilis kam tueŋ liëëc yic ku bïk meth gël bï syphilis cïï yiök.
- Yïn aleu ku ba syphilis bɛn dɔɔm dɛt na cɔ̈k alɔ̈n ci yïn piäl tɛn syphilis kam cï jäl.
Ye kada leu bi ɣɛn rot gëël ba syphilis cï yiök?
- Cɔl yïn ku raandun ye wëk tɔ̈ɔ̈c cɔl athëm tɛn syphilis. Cɔl rot aye laac them tɛn syphilis na ye ke lëŋ yïn kɔc juëc ye yïn tɔ̈ɔ̈c ke keek wala raandun ye wek tɔ̈ɔ̈c ee tɔ̈ɔ̈c ke kɔc kɔ̈k. Juëc kɔc ye wek tɔ̈ɔ̈c, e yen ya dit dïït ke bï yïn syphilis yiök.
- Cɔl yïn ku raandun ye wëk tɔ̈ɔ̈c cɔl ayïk dööc erin ku bäk syphilis cïï ben yiëk rot kamkun aye bäk syphilis yiek kɔc kɔ̈k.
- Luöi condoms kaam tɔ̈ɔ̈c ke tik, amok ku ruënyruëny, na cɔ̈k yen ya raandun-thɛɛr ye wek tɔ̈ɔ̈c na ye kë cïï yïn tɔ̈ɔ̈c ke kɔc kɔ̈k.
- Jam kek raandun yam ee wɛt condoms kam tueŋ tɛ këc yïn tɔ̈ɔ̈c keek
- Duuk kɔ̈ŋ guɛ̈c, na cɔ̈k lɛ̈ŋ condom, kek raan lëŋ syphilis agut tɛ bï dööcden käŋ thöök.
Ye kada leu bi ɣɛn ye ŋic ku ba syphilis cï gɛ̈m raandɛt?
Duuk kɔ̈ŋ näŋ tɔ̈ɔ̈c kuat raan, na cɔ̈k luöi yin condom, agut tɛ bï dööcdu käŋ thöök.
Cɔl rot aye lääc them syphilis na ye ke lëŋ yïn kɔc juëc ye yïn tɔ̈ɔ̈c ke keek wala raandun ye wek tɔ̈ɔ̈c ee tɔ̈ɔ̈c ke kɔc kɔ̈k.
Ye tɛno leu kuɔ̈ny ku leek yiök thin?
Yïn aleu ba kuɔ̈ny yiök tɛn:
- akïm
- tɛn piälguöp tɔ̈ɔ̈c
- loiloi akutnhom piäl
- ɣɔ̈ɔ̈n aguiɛ̈r dhiët