Gonorrhoea ee tuɛny rot tëk kua aye yiök tɔ̈ɔ̈c yiic (STI) kua aye bɛ̈ɛ̈i kɔ̈m ye cɔl Neisseria gonorrhoea.

Yïn alëu ba gonorrhoea yiök tɔ̈ɔ̈c ke tïk, guëny amok aye ruënyruëny ku ciëm thook raan wën lëŋ gonorrhoea.

Yïn aleu ba gonorrhoea yiök tɛ̈n raandɛ̈t na cɔ̈ɔ̈k alɔ̈n cïïn yen kuat käk yen nyuɔ̈th.

Tïk liääc aleu bi yiëk mɛ̈nhdhe kaam dhiët meth. Meth aleu bï yiök kedït dhɛ̈l yeen ye nyin ku aleu bï cɔ̈ɔ̈r.

Yïn acïï leu ba gonorrhoea yiök tɛ̈dit ye jääŋ lɔ rool thïn, ɣɔ̈n ye thɛ̈ɛ̈i wala rɔɔm kek kɔc kɔ̈ɔ̈k pɛ̈th.

Gonorrhoea aleu bi rööl liäp, amok, alɛ̈ɛ̈c(tiil lɛɛc), wäththöök (ciin adhiët) ku nyïïn.

Na këëc yiëk dööc, gonorrhoea alëu bï liäp dɛ̈ɛ̈l ku yööm thook.

Gonorrhoea aleu bï päŋök bɛ̈ɛ̈i. päŋök aliääp wën nhöm kuäth piny.

Tɛ̈n diäär, gonorrhoea aleu bï lääp dittet bɛ̈ɛ̈i ku cɔl yen akääc dhiët bï meth cï yiök.

Tïk liääc aleu bi yiëk mɛ̈nhdhe kaam dhiët meth. Meth aleu bï yiök kedït dhɛ̈l yeen ye nyin ku aleu bï cɔ̈ɔ̈r.

Kɔ̈c juääc acïk ye laac ŋic lɔ̈n keek ɣa näŋ gonorrhoea rin ŋo acïk yen yiök ke lëŋ kuat käk yen nyuɔ̈th wala käk nyuoth.

Dhël töŋ wën leu bi yïn ye ŋic lɔn lëŋ yïn gonorrhoea eek u bi yïn them. Athëëm ee laac thöök ku apuöl yic ye (lääc) lɛɛc them.

Dhël dɛt ee ku ba näŋ ke thiin ci jäl tɛwën ci liääp ku leŋ kï thiin cï nyiäi athem tɛn gonorrhoea.

Käk nyooth ku kuat nyooth gonorrhoea

Tɛn rool

• abiɛ̈i kua atuöc lɛɛc tewen lɛ̈ɛ̈c yïn
• käk wäät ayuuk   Këne wal këne ee mabior wala mayen
• buut ku arɛ̈ɛ̈m nhiɛ̈ɛ̈n yiic
• thiɛ̈t wën tɔu tɛwën ayuuk thöök thiin
• amok waat wala cïï yï pɛ̈l guöp piny
• aliääp nyin

Tɛn diäär

• käwën waat wäth thook
• kuëër wääth thook
• arɛɛm tɛ lɛ̈ɛ̈c yïïn
• arɛɛm adhiet thook, cimene kam tɔ̈ɔ̈c yic
• waat amok wala ciën pɛ̈l guöp piny
• liääp nyïn

• Akiëëmdu abi yïn yiëk wɛ̈l
• Lɛ̈k raandun ye wëk tɔ̈ɔ̈c wala bï wek them. Na näŋ kä gonorrhoea, kek aleu bi gonorrhoea bɛn yiëk yïn dɛt wala bik gonorrhoea yiëk kɔc kɔ̈k.
• Akiëëmdu aleu bï kony ba tak yic yeŋa bï lɛ̈ɛ̈k yen lɔ̈n yïn aleŋ gonorrhoea. Akiëëm alëu bï kony bi lɛ̈k keek.
• Duk tɔ̈ɔ̈c kek kuat raan, na cɔ̈k luui yïn condom, agut tɛ bïï dööcdun gonorrhoea käŋ thöök.

Gonorrhoea aleu bi yiëk dööc ku ŋuɛ̈n tɛ yen toom wiɛ̈nh tok wäl ye nyiäi (antibiotics)

Bakbak ye lɛ̈k akiëëmdu na ye kï cï yïn näŋ këëny bɛ̈ɛ̈i aɣer. Këne erin ŋo kuät kɔ̈k gonorrhoea acï keek ŋïc tɛn Australia kua wïc wɛ̈l kek looi thook.

Yïn alëu ba gonorrhoea dɛt na cɔ̈k aciën ci yen käŋ ŋuɛ̈n kaam ci jäl.

• Cɔl yïn ku raandun ye wëk tɔ̈ɔ̈c cɔl athëm tɛn gonorrhea. Cɔl rot aye lac thëm na ye ke lëŋ yïn kɔc juëc ye yïn tɔ̈ɔ̈c ke keek wala raandun ye wek tɔ̈ɔ̈c ee tɔ̈ɔ̈c ke kɔc kɔ̈k. Näŋ kɔc juëc ye wek tɔ̈c, ee yen dit dïït bi yïn gonorrhoea gɔ̈p yic.
• Cɔl yïn ku raandun yen wek tɔ̈ɔ̈c athem tɛn gonorrhoea ku bäk cïï lɔ tuëŋ ke wew yïïk rot gonorrhoea kam kun wala kɔc kɔ̈k.
• Luöi condoms kam tɔ̈ɔ̈c ke tik, amok ku ruënyruëny. Luöi condoms na cɔk ya raandun thɛɛr ye wek tɔ̈ɔ̈c na caa tɔ̈ɔ̈c ke kɔɔc kɔ̈
• Jal kek raandun yam ee wɛt condoms kaam tueŋ këc yïn tɔ̈ɔ̈c ke keek.

• Duuk ye tɔ̈ɔ̈c kek kuat raan, tɛ cɔ̈k yen ya condom, agut bi yïn näŋ thöök dööcdu kua acïn käk yeen bɛn nyuɔ̈th
• Luöi condoms kuat kaam bi näŋ tɔ̈ɔ̈c cimene raan wën yam këc wëk käŋ rɔɔ
• Cɔl rot aye lac them gonorrhoea na ye ke lëŋ yïn kɔc juëc ye yïn tɔ̈ɔ̈c ke keek wala raandun ye wek tɔ̈ɔ̈c  ee tɔ̈ɔ̈c ke kɔc kɔ̈k.

Yïn aleu ba kuɔ̈ny yiök tɛ̈n:

• akïm
• tɛn piälguöp tɔ̈ɔ̈c
• loiloi akutnhom piäl
• ɣɔ̈n aguiɛ̈r dhiët